Pytanie 1 - Stanisław Małachowski podczas trwania Sejmu Czteroletniego stał się szczególnym orędownikiem reform i w tym względzie wspierał przywódców stronnictwa patriotycznego. Domagał się ograniczenia liberum veto, popierał dążenia mieszczan do rozszerzenia praw politycznych (jako jeden z pierwszych ze swego stanu wpisał się do księgi miejskiej jako obywatel miasta Warszawy). Wiele wtedy decyzji zapadło w pałacu Czapskich. Ród ten nabył ów budynek w 1733 roku. W latach 1752-1756 nadano mu późnobarokowy wystrój. Bramę główną udekorowano kamiennymi orłami. Czapski zmarł w 1784. Budynek odziedziczyła jego córka Konstancja, żona marszałka Sejmu Stanisława Małachowskiego. Od tego czasu w pałacu odbywały się różne narady, powstawały projekty ustaw, jak też wystawne obiady. W 1790 architekt Jan Chrystian Kamsetzer wybudował dwie oficyny w stylu klasycystycznym i przebudował bramę. Trzeba podkreślić, że wiele prac nad przygotowaniem Konstytucji 3 maja odbyło się właśnie podczas tajnych zebrań we wspomnianym pałacu. Oprócz gospodarza bywali tam często Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, czy też Adam Kazimierz Czartoryski. Po śmierci S. Małachowskiego, pałac przeszedł na własność kuzynów Krasińskich.

Prosimy podać ówczesny adres tego miejsca, czyli przy jakim trakcie wznosił się ów pałac? Co się obecnie w nim mieści?

Pytanie 2 - Uchwalane podczas obrad Sejmu Wielkiego postanowienia, mające reformować Rzeczpospolitą, budziły sprzeciw rodzimych malkontentów – mieniących się obrońcami złotej wolności szlacheckiej, jak również sąsiadów, zwłaszcza Rosji. Szczególny niepokój był związany z przyjęciem Ustawy Rządowej, która dotyczyła zmian ustrojowych w państwie. Pozyskiwanie zwolenników do poparcia nowych rozwiązań i zdobywanie większości parlamentarnej spoczywało przede wszystkim na barkach marszałka sejmowego – Stanisława Małachowskiego. Wykazał on wtedy zdolności do pozyskiwania zwolenników w dziele reform. Tak było w przypadku m.in. zdobycia istotnego poparcia przez marszałka konfederacji litewskiej, wcześniej dość sceptycznie nastawionego do zmian ustrojowych w Rzeczypospolitej.

Prosimy podać, kto wówczas przewodził szlachcie litewskiej na Sejmie Wielkim, która w większości poparła Ustawę Rządową?

Pytanie 3 - Wśród głównych autorów Ustawy Rządowej, bo taką nazwę nadano Konstytucji 3 Maja, wymieniani są: Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Stanisław Małachowski, Hugo Kołłątaj. W pracach nad pierwszą w Europie, a drugą na świecie, po konstytucji USA, ustawą zasadniczą brał też udział pisarz – poeta tamtych czasów, który w swej sztuce pisał otwarcie:

Ten to nieszczęsny nierząd,

to sejmów zrywanie,

Kraj zgubiło, ściągnęło obce panowanie,

Te zaborów, te srogich klęsk naszych przyczyną,

I my sami byliśmy nieszczęść naszych winą.

Gnijące w zbytkach, lenistwie i biesiad zwyczaju

Myśleliśmy o sobie, a nigdy o kraju...

Posiadał on potem pałac w dobrach pod Warszawą. Dziś to dzielnica naszej stolicy, nazwana od jego imienia.

Prosimy podać, kto jest autorem tych słów i w jakim tytule one zostały zawarte?

Pytanie 4 - Obrady sejmowe i przyjęcie Konstytucji 3 Maja odbyły się w warunkach, jak niektórzy to określali, zamachu stanu. Wieczorem, 2 maja 1791 roku, odbyło się w Pałacu Radziwiłłowskim zebranie, na którym odczytano ostateczny tekst projektu Ustawy Rządowej. Posłowie, zwolennicy konstytucji, przybyli do Warszawy wcześniej w tajemnicy, a miejscem obrad był Zamek Królewski, strzeżony przez wojsko pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego. Okazja nadarzyła się 3 maja 1791 roku, wówczas wielu przeciwników konstytucji nie powróciło jeszcze z wielkanocnego urlopu. W zamieszaniu, które panowało podczas obrad, o przyjęciu Konstytucji 3 Maja bez czytania przesądził przypadek. Król przemawiał trzykrotnie, a kiedy podniósł rękę, chcąc zgłosić chęć przemawiania po raz czwarty, jeden z posłów uznał, że król zaczyna już składać przysięgę na nową konstytucję. Król wszedł na krzesło i złożył przysięgę na ręce biskupa pośród entuzjazmu zgromadzonego tłumu i bez żadnego głosowania, jak potem stwierdzono, przez aklamację. Po siedmiogodzinnych obradach Sejm zatwierdził konstytucję, a król Stanisław August Poniatowski ją podpisał. Twórcy Konstytucji 3 Maja określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”.

Prosimy podać, który biskup (imię i nazwisko) odbierał przysięgę od króla na wierność Konstytucji?

Pytanie 5 - Konstytucja – Ustawa Rządowa z maja 1793 r. obowiązywała tylko kilkanaście miesięcy. Na dłużej nie pozwolili wrogowie. W obliczu rosyjskiego najazdu, wspartego konfederatami targowickimi, 22 lipca 1792 roku król zwołał naradę. Dzień później odbyło się głosowanie i zapadła decyzja. W obronie konstytucji stanęli wówczas: marszałek konfederacji litewskiej Nestor Sapieha, marszałek wielki litewski Ignacy Potocki, marszałek nadworny litewski Stanisław Sołtan, podskarbi nadworny koronny Tomasz Ostrowski oraz marszałek sejmu Stanisław Małachowski. Za przystąpieniem do konfederacji targowickiej opowiedzieli się: prymas Michał Poniatowski, kanclerz wielki koronny Jacek Małachowski, marszałek wielki koronny Michał Mniszech, podskarbi wielki litewski Ludwik Tyszkiewicz, kanclerz wielki litewski Joachim Chreptowicz, podskarbi nadworny litewski Antoni Dziekoński oraz ówczesny podkanclerzy koronny i to jego postawa przekonała Stanisława Augusta o porzuceniu dzieła Konstytucji.

Prosimy wymienić kto wówczas był owym podkanclerzym koronnym i skłonił króla poprzez swoją postawę do odrzucenia dzieła Konstytucji Majowej?

Pytanie 6 - Wobec takiej sytuacji, wierny dziełu Konstytucji do końca, marszałek Małachowski udał się na Zamek Królewski i złożył protest przeciwko uznaniu przez króla „związku targowickiego” za legalną władzę Rzeczypospolitej. Napisał w nim: „Akt targowicki uznaję za gwałtowny, przemocą wojsk obcych utrzymany i popierany, przeciwny wyraźnie Rzeczypospolitej i całemu narodowi szkodliwy”. Następnie demonstracyjnie złożył urzędy, usuwając się z życia publicznego. Wkrótce po tym udał się na emigrację do Austrii, potem do Włoch, skąd po czterech latach powrócił do swoich dóbr w Białaczowie.

Prosimy wymienić dokładną datę (dzień, miesiąc i rok) złożenia przez Stanisława Małachowskiego wymienionego protestu na Zamku Królewskim, który to został upubliczniony w warszawskiej prasie?

Pytanie 7 - Mimo rozbiorów Polski, pamięć o drugiej w dziejach świata konstytucji narodowej, którą była Konstytucja 3 Maja, przez kolejne pokolenia pomagała podtrzymywać polskie dążenia do niepodległości. Mimo zakazu, rocznice jej uchwalenia były świętowane przez znajdującą się pod zaborami polską ludność. Publiczna pamięć o tym wydarzeniu przywołana została już podczas powstania listopadowego w wierszu Rajnolda Suchodolskiego „Witaj majowa jutrzenko”, stając się pieśnią, która poszła w naród. Wtedy też powstał monument ku czci dozgonnego orędownika Trzeciomajowej Ustawy – Marszałka Stanisława Małachowskiego.

Prosimy podać, w którym z warszawskich kościołów jest usytuowany ów okazały monument poświęcony Stanisławowi Małachowskiemu?

UWAGA: Przypominamy, że odpowiedzi przesyłamy na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.,  natomiast każda osoba biorąca udział w konkursie zobowiązana jest podpisać się z Imienia i Nazwiska w nadsyłanych odpowiedziach.