1. Józefa, urodzona w Wołowie w 1930 roku, już od wczesnej młodości była zaangażowana w działalność konspiracyjną. Od początku okupacji jej matka, ojciec, brat i dwie siostry wspierali działalność oddziałów partyzanckich. Ich dom służył za skrzynkę kontaktową nie tylko do 1945 roku, ale również i później. Ojciec utrzymywał kontakty z oddziałami Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, Antoniego Szackiego „Bohuna”, Jana Piwnika „Ponurego” i Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta”. Już w wieku 13 lat Józefa wykonywała swoje pierwsze zadania jako łączniczka. Cała rodzina za swoją działalność patriotyczną zapłaciła najwyższą cenę.

Pytanie: Jak brzmi nazwisko rodowe Pani Józefy?

2. Po dostarczeniu meldunku na Wykus, w październiku 1943 roku, trzynastoletnia Józefa została zaprzysiężona na Rotę Armii Krajowej. Otrzymała pseudonim konspiracyjny i od tego momentu pełniła funkcje łączniczki. W tym czasie poznała też, jak czas później pokazał, swojego przyszłego męża. W oddziale pojawił się, wówczas 17 - letni chłopak, który dostarczył z Suchedniowa 21 stenów. Oboje młodzi przyrzekli sobie, że jeśli dożyją końca wojny, to się pobiorą. Ten odważny, młody chłopak o pseudonimie „Orlean” przystąpił latem 1944 roku do Brygady Świętokrzyskiej NSZ. W grudniu tego samego roku został zgarnięty w łapance i wywieziony do obozu w okolicach Magdeburga, z którego tuż przed końcem wojny udało mu się uciec.

Pytanie: Jak się nazywał ten odważny młodzieniec?

3. Po udanej ucieczce, wspomniany wcześniej młodzieniec zameldował się w Polskich Siłach Zbrojnych na zachodzie. Po przeszkoleniu, już w stopniu porucznika, został przerzucony na Słowację, skąd przedostał się do kraju. W maju 1945 roku został zatrzymany przez UB i skazany na 7 lat. W wyniku amnestii został zwolniony z więzienia po dwóch latach. Wrócił do Suchedniowa, gdzie stanął na czele 170 osobowego oddziału działającego w strukturach WiN. „Zośka” w tym czasie uczyła się w Liceum Pedagogicznym w Radomiu. Dnia 2 lutego 1948 roku nasi bohaterowie pobrali się na leśnej polanie na Wykusie i od tego momentu, aż do chwili pojmania działali razem.

Pytanie: Podaj datę aresztowania Józefy i Aleksandra Życińskich i pseudonim, jakiego używał Aleksander od 1945 roku?

4. Oboje małżonkowie po aresztowaniu byli brutalnie przesłuchiwani. W dniu 31 lipca 1948 roku zapadł wyrok. Aleksander Życiński został skazany na trzykrotną karę śmierci za „założenie i dowodzenie grupą bandytów, mającą na celu dokonywanie zamachów na organa bezpieczeństwa publicznego, zmierzające do zmiany przemocą ustroju państwa polskiego”. Józefa, która była już w zaawansowanej ciąży otrzymała wyrok 7 lat więzienia. Małżonkowie widzieli się po raz ostatni w dniu 24 września 1948 roku - Aleksander przekazał żonie pamiątkę dla dziecka - krzyżyk wykonany z fragmentów szczoteczek do zębów. Młody, zaledwie 22 - letni bohater, został rozstrzelany tego samego dnia wieczorem i pochowany w bezimiennej mogile. 4 października 1948 roku Józefa Życińska urodziła w kieleckim więzieniu przy ul. Zamkowej córkę.

Pytanie: Jakie imię dała Józefa Życińska córce?

5. Ze względu na fatalny stan zdrowia, 20 letnia Józefa Życińska opuściła mury więzienia w 1950 roku i wróciła do zdewastowanego przez UB domu rodzinnego. Była zupełnie sama - w tym czasie nie żyli już ojciec, brat i jedna siostra. Matka i druga siostra wyszły z więzienia dopiero w 1953 roku. Po długoletnich kłopotach z dostaniem pracy, Pani Józefa znalazła zatrudnienie z skarżyskim PKS. Cały czas poszukiwała miejsca pochówku męża. Poświeciła się również działalności społecznej, zakładała w skarżyskim PKS struktury NSZZ „Solidarność”. Po 1990 roku mogła się starać o unieważnienie wyroków z 1948 roku. W 1994 roku zeznawała w procesie przeciwko zbrodniarzom okresu stalinowskiego - Adamowi Humerowi i Edmundowi Kwaskowi. W 2005 roku Pani Józefa została odznaczona Krzyżem kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w dwa lata później odebrała takie samo odznaczenie, pośmiertnie nadane jej mężowi. W końcu poszukiwania miejsca pochówku bohaterów, rozstrzelanych 24 września 1948 roku, zakończyły się sukcesem. Doczesne szczątki swojego męża Pani Józefa mogła z honorami pochować na cmentarzu w Bliżynie. W roku 2018, w wieku 88 lat, niezłomna Józefa odeszła na wieczną wartę.

Pytanie: W którym roku udało się odnaleźć mogiłę Aleksandra Życińskiego i urządzić godny pogrzeb na cmentarzu w Bliżynie?

PATRONAT HONOROWY KONKURSU:

PATRONAT MEDIALNY KONKURSU: