W dniach 13 – 14 marca br. w ZZH w Maleńcu odbyło się spotkanie poświęcone żydowskim obchodom święta Purim. Podczas tego spotkania chrześcijańsko – żydowskiego organizatorzy zaplanowali cały cykl wykładów i prezentacji poświęconych społeczności żydowskiej. Organizatorami wydarzenia byli: Bogdan Soboń – starosta konecki, Krzysztof Nawrocki – wójt gminy Żarnów, oraz Leszek Kuca – wójt gminy Ruda Maleniecka. Współorganizatorami spotkania byli: Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu, Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Portal Regionalistów – konskie.org.pl, oraz Stowarzyszenie im. Jana Karskiego w Kielcach.

Wśród gości odwiedzających w tych dniach Maleniec nie zabrakło również: Agaty Binkowskiej – członka Zarządu województwa świętokrzyskiego, Mariana Króla – przewodniczącego Rady powiatu, Czesława Kurcbarta – członka Zarządu powiatu, Roberta Wielkopolana – wójta gminy Słupia, czy Zbigniewa Sadorskiego – sekretarza powiatu.

Święto Purim jest jednym z najważniejszych świąt żydowskich. Purim jest świętem radosnym i przypada w miesiącu Adar. Mówi się, że kiedy przypada Adar – mnoży się radość. W Wigilię tego święta odczytuje się również księgę Estery. „Jeszcze ponad 70 lat temu na przełomie lutego i marca w Maleńcu, Końskich, Żarnowie, czy Radoszycach słuchać było radosne okrzyki żydowskich przebierańców, połączone z hałasami dziecięcych grzechotek i kołatek. Tak właśnie obchodzono najradośniejsze święto żydowskie Purim. Dziś zapraszam Państwa do wspólnego zanurzenia się w tradycji i kulturze żydowskiej, której ślady są widoczne również w naszej kulturze” - podkreślał Maciej Chłopek – dyrektor ZZH w Maleńcu.

„Cieszę się, że dyrektor podjął takie wyzwanie. Pamiętajmy, że społeczność żydowska funkcjonowała na naszych ziemiach od kilku wieków. To z nią żyliśmy, funkcjonowaliśmy, o tym nie powinniśmy nigdy zapominać. To historia prawie jednego tysiąclecia, dlatego ciągle mamy co odkrywać i pokazywać” - mówił Bogdan Soboń – starosta konecki. „Historia żydowska jest mi bardzo bliska, gdyż jestem mieszkanką Radoszyc. Dlatego też od dłuższego czasu staram się również uczestniczyć we wszelkich spotkaniach mówiących o dialogu polsko – żydowskim” - podkreślała Agata Binkowska – członek Zarządu województwa świętokrzyskiego, która w tym dniu reprezentowała Adama Jarubasa – Marszałka województwa świętokrzyskiego. Pierwszy wykład wygłosił dr Marcin Soboń – historyk, antropolog kultury. Tytuł referatu brzmiał „ Pewnie Żyd, proszę pana..” Referat pokrótce wprowadzał do historii polsko – żydowskiej, gdzie jak podkreślał prelegent dialog między naszymi narodami odbywał się przez cały okres współistnienia, co prawda na różnych płaszczyznach, z różnymi skutkami i różnym natężeniem. Była, to zarówno współpraca, ale i także akty wrogości. Pan dr próbował odpowiadać na pytania co oznaczało współistnienie społeczności polsko – żydowskiej, czy skąd tak ogromna rola społeczności żydowskiej w dziejach polskich. Następnie wystąpiła Joanna Elżbieta Potaczek z Centrum Dialogu Między Religiami – Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno – Ekonomicznej w Jarosławiu, która opowiedziała o ogromnym znaczeniu zbiorów Maksymiliana Goldsteina w poznawaniu kultury żydowskiej. Z wystąpienia Pani Joanny dowiedzieliśmy się o genezie powstawania zbiorów Goldsteina, oraz mogliśmy zobaczyć, co udało się temu miłośnikowi zabytków przeszłości uratować od zapomnienia. Jego zbiory stanowią bezcenny i niezwykle istotny czynnik w poznawaniu i rozwoju historii i kultury Żydów polskich.

Podczas piątkowych obchodów zgromadzeni goście mogli obejrzeć również film z cyklu Święta Polskie pt. „Cud Purimowy”, gdzie w rolach głównych mogliśmy zobaczyć takich aktorów jak: Danutę Stankę, czy Sławomira Orzechowskiego. Na terenie ZZH została również rozmieszczona wystawa pt. „Na – Purim” przygotowana przez Stowarzyszenie im. Jana Karskiego w Kielcach. Stowarzyszenie reprezentowała Anna Niezgoda, która wprowadzała gości w prezentowane reprodukcje z Księgi Estery umieszczone na obrazach. O żydowskich robotnikach w województwie kieleckim w latach 1918 – 1939 opowiadała nam dr Edyta Majcher – Ociesa z Instytutu Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Pani doktor mówiła o liczebności i rozmieszczeniu terytorialnym, ustawodawstwie pracy, relacjach polsko – żydowskich na płaszczyźnie zawodowej, czy wizerunku robotnika żydowskiego. W prezentacji pojawiły się również dane dotyczące fabryki „Neptun” z Końskich, gdzie w poszczególnych działach byli również zatrudniani żydowscy robotnicy. O śladach żydowskiej kultury na terenie gminy Żarnów przypominał nam Krzysztof Nawrocki – wójt Żarnowa. Pan wójt przedstawiając swoją prezentację dziękował wielu ludziom za bezinteresowną współpracę, dzięki której odkrywane są nowe ślady obecności żydowskiej na naszym terenie, co pozwala budować również nową tożsamość Żarnowa. Jak podkreślał gospodarz Żarnowa w przełomowym okresie ilość Żydów na terenie gminy oscylowała w liczbie 2000, a nawet 3000 tysięcy osób. W okresie przedwojennym ludność narodowości żydowskiej na terenie Żarnowa stanowiła od 40 do nawet 50 procent. Podczas sobotnich prezentacji mogliśmy również wysłuchać wystąpienia koneckiego regionalisty, pasjonata historii – Krzysztofa Woźniaka - twórcę portalu konskie.org.pl. Tytuł przygotowanego referatu przez Pana Krzysztofa brzmiał - „Ludność żydowska w Końskich w 1831 roku. Epizod z powstania listopadowego”. Portal funkcjonuje od przeszło 6 lat i zamieścił przeszło 320 artykułów o tematyce głównie historycznej, gdzie prezentowane są dokumenty źródłowe. Podczas wystąpienia Pan Krzysztof opowiadał między innymi o specyficznych zawodach wykonywanych w tamtych latach. Dziś z pewnością mało kto wie, kim mogłaby być osoba która zawodowo zajmowała się introligatorstwem, czy kim był kupiec sklepu Norymberskiego lub białoskórnik. Podczas sobotnich obchodów wystąpił również Artur Hofman – aktor, reżyser, przewodniczący Towarzystwa Społeczno – Kulturalnego Żydów w Polsce. Od 2003 roku reżyser w Teatrze Żydowskim im. Ester Rachel Kamińskiej w Warszawie. Tytuł prezentacji przygotowanej przez Pana Hofmana brzmiał „Od Purim do Teatru i Kina Żydowskiego”. „To bardzo dobrze, że w takich miejscach jest podejmowana próba zachowywania pamięci o historii. Cieszę się ogromnie, że rozmawia się na takie tematy również lokalnie” - podkreślał reżyser. Podczas wystąpienia Pana Artura mogliśmy dowiedzieć się o historii, religii, ale i również o obyczajowości, czy płaszczyznach życia między społeczeństwem polskim i żydowskim, na przestrzeni lat. Jako ciekawostkę gość przypomniał zgromadzonym widzom, że w miejscu gdzie dziś stoi hotel Victoria kiedyś funkcjonował Teatr Żydowski.