Sobotnia odsłona Koneckiego Września w ostatni dzień sierpnia rozpoczęła się od złożenia hołdu przez przybyłe delegacje pod pomnikiem majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. To taka nowsza już tradycja przed główną uroczystością na miejscowej nekropolii. To właśnie tam, jak co roku przy Pomniku Partyzantów, odbywają się patriotyczne obchody tego lokalnego święta. Tym razem szczególną osnowę stanowiło wspomnienie braci bliźniaków – Bernarda i Ludwika Wiechułów. Właśnie podczas tej uroczystości odsłonięta została tablica upamiętniająca braci cichociemnych, bohaterów ziemi koneckiej, podkomendnych Antoniego Hedy Szarego.

Tablicę poświęcił dziekan konecki ks. Jacek Wieczorek, a w uroczystości jej odsłonięcia wzięła udział rodzina partyzantów mieszkająca obecnie w Kanadzie. Za pamięć o swoim ojcu i jego bracie dziękowała włodarzom Końskich, córka Bernarda Wiechuły – Gabriela Byron. Podziękowania też złożyła Jakubowi Kowalskiemu, który przygotował na tą okoliczność opracowanie książkowe.

By wziąć udział w obchodach Koneckiego Września 2024 do Końskich przyjechały liczne delegacje. Obecni byli żołnierze z Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach, a dowódcą uroczystości była przedstawicielka tej jednostki kpt. Marta Cegła, w wydarzeniu udział brali także między innymi Strzelcy z Jednostki Strzeleckiej 2026 Końskie, harcerze, przedstawiciele służb mundurowych, druhowie z jednostek OSP, sztandary szkół oraz różnych organizacji, przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego. Niezwykle ważnymi gośćmi byli wciąż żyjący kombatanci: płk Janusz Sermanowicz „Dyzma” oraz kpt. Zdzisław Kowalski „Wiśnia”, obaj związani z oddziałem „Szarego”.

Władze samorządowe w tym dniu reprezentowali: członek zarządu województwa świętokrzyskiego Andrzej Pruś, starosta konecki Grzegorz Piec oraz burmistrz Końskich Krzysztof Obratański. Ponadto skład delegacji Powiatu Koneckiego stanowili: członkowie Zarządu – Danuta Leśniewicz, Dariusz Banasik i Wojciech Owczarek oraz radni – Alina Gąszcz, Dorota Duda, Michał Cichocki, a także sekretarz – Zbigniew Sadorski i dyr. PUP Jacek Werens.

Oprawę muzyczną uświetniła Orkiestra Dęta Sienno, a część artystyczną przygotowali pracownicy z Koneckiego Centrum Kultury. Wzruszające wiersze recytował aktor Jacek Knap. Wstęp do części artystycznej wygłosił Wojciech Kołodziejczyk. Piosenki patriotyczne śpiewał Daniel Feliński, a informację o Powstaniu Warszawskim czytał Dawid Pękala ze Szkoły Podstawowej w Pomykowie.

Burmistrz Obratański przypomniał genezę Koneckiego Września, zainicjowanego jeszcze w 1984 r. przez podkomendnych „Robota” oraz fakt, że miejscowy samorząd od 1990 roku jest głównym organizatorem tych obchodów. Powtarzane zaś co roku uroczystości mają utrwalić w kolejnych pokoleniach pamięć o bohaterskiej postawie żołnierzy, którzy walczyli o wolną ojczyznę.

– Cieszę się, że w Końskich ta pamięć nie ginie i że wiemy, że nazwa Banditenstadt, którą Niemcy określali mieszkańców Końskich w czasie okupacji nie wynika z faktu, że było to miasto rozbójników lecz ludzi kochających wolność i przywiązanych do idei Polski niepodległej i suwerennej. I że mamy wobec tych naszych przodków zobowiązania. Jednym z tych zobowiązań jest przekazywanie pamięci i to właśnie czynimy – mówił do zebranych Krzysztof Obratański.

W korespondencji do tej wypowiedzi Andrzej Pruś podkreślił, iż agresorzy nie posługiwali się językiem nazistowskim, ale mówili po niemiecku.

Po modlitwie i odczytaniu Apelu Poległych, a następnie salwie honorowej, liczne delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem koneckich bohaterów.

Ostatnią odsłonę „Koneckiego Września” tego dnia stanowiła premiera książki pt. „Cichociemni od Szarego. Historia braci Wiechułów” autorstwa wspomnianego Jakuba Kowalskiego. Spotkanie autorskie w ten sobotni wieczór odbyło się w bibliotece im. C. Chlebowskiego.

Jakuba Kowalskiego pamiętam jako uczestnika Koneckiego Września od małego, kiedy to z trąbką uczestniczył w każdej edycji tego święta. Potem wyrósł na zbieracza ciekawostek historycznych, a obecnie na regionalistę i naszego autora (…) Książka jest bardzo wciągająca, bardzo cenna. Dziś gościmy też córki Ludwika i Bernarda, więc to naprawdę wyjątkowa uroczystość. Mamy też wystawę fotografii i pamiątek zarówno przedwojennych z okresu harcerskiego, wojennych i powojennych losów bohaterów. To bardzo bogaty materiał fotograficzny. Wystawę będzie można oglądać przez najbliższe dwa miesiące w bibliotece. Zapraszamy” – mówił dyr. biblioteki oraz szef wydawnictwa „Arslibris” Dariusz Kowalczyk.

Podczas prezentacji swojej pracy Jakub Kowalski zaznaczył, że: Bracia Bernard i Ludwik Wiechułowie przeszli przeszkolenie cichociemnych w Wielkiej Brytanii w 1943 roku. Bernard Wiechuła ps. Maruda we wrześniu skakał do Polski i lądował w okolicach Tłuszcza. Później jego działalność opierała się o teren Warszawy, następnie lasy włoszczowskie. W sierpniu 1944 roku w ramach Akcji Burza Bernard Wiechuła tutaj na Konecczyźnie spotkał swojego brata Ludwika Wiechułę ps. Jeleń, który już od kwietnia 44 roku działał w oddziale Antoniego Hedy ps. Szary. Początkowo ten ich szlak się różnił, ale od sierpnia 44 roku w ramach akcji Burza, a potem Zemsta obaj bracia walczą w oddziale Szarego i biorą udział w takich bitwach jak Radoszyce, Trawniki, Szewce. Idą w lasy włoszczowskie, a potem znów wracają w koneckie. Biorą udział w obławie niemieckiej w lasach niekłańskich. Pożegnanie braci Wiechułów z partyzantką miało miejsce na Ziemi Koneckiej w Wólce Zychowej – to była wigilia w 1944 roku…

Trzeba odnotować, że to pierwsza książka w dorobku tego młodego autora, zafascynowanego historią Armii Krajowej w regionie świętokrzyskim. Warto jeszcze podkreślić, że „Jeleń” uczestniczył w rozbiciu koneckiego więzienia w czerwcu 1944 r. i fakt ten uwiecznił w zbiorowej publikacji wydanej w 1954 r. w Londynie pt. „Drogi cichociemnych”.

Na zakończenie autor dokonywał pamiątkowych wpisów na nabytych egzemplarzach swojej publikacji.

Marian Wikiera

Galeria zdjęć - Konecki Wrzesień...

fot. Marian Wikiera, arch. Starostwo Powiatowe w Końskich