Konkurs potrwa od dziś do 26 kwietnia 2021 r. Będzie przebiegał w trzech etapach, każdy etap to siedem pytań. Pierwszy zestaw siedmiu pytań poniżej! Następny zestaw ukaże się 19 kwietnia, a ostatni cztery dni później. Odsłony konkursu poświęcone zostaną treściom edukacyjnym, na temat uchwalenia Konstytucji 3 Maja, życia i dokonań Marszałka oraz lokalnych i regionalnych związków. Zestaw pytań konkursowych do każdego etapu będzie ukazywał się tradycyjnie w samo południe. Niech przywołanie postaci koneckiego rodaka - marszałka Małachowskiego - niewątpliwie „Ojca tej Ustawy”, będzie ważnym wydarzeniem podczas obchodów święta 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji Trzeciego Maja.

W imieniu organizatora, serdecznie zapraszamy do udziału. Życzymy powodzenia i trafnych odpowiedzi!

Pytanie 1 - Stanisław Małachowski herbu Nałęcz, późniejszy marszałek Sejmu Wielkiego, urodził się w Końskich (według zapisu metrykalnego w parafii św. Mikołaja) 23 sierpnia 1736 roku. Był jednym z czterech synów wieloletniego kanclerza wielkiego koronnego Jana Małachowskiego – fundatora miasta Końskie. Jak głosi dawny przekaz, cztery wzniesione przez kanclerza koneckie pawilony pałacowe, miały stanowić mieszkalne lokum dla wspomnianych synów. Wychowywali się oni w atmosferze wielce wpływowego i majętnego ojca. Można rzec, że była to druga osobistość, po królu Auguście III, w ówczesnej Rzeczypospolitej. Jan Małachowski zmarł dość przedwcześnie w roku 1762, mając wtedy 64 lata. Do dziś zachowało się pełne wzniosłych treści, epitafium po zmarłym, które wystawiono staraniem wdowy Izabeli z Humięckich.

Prosimy podać dokładne miejsce pochówku wspomnianego kanclerza Jana Małachowskiego, ojca Stanisława - współtwórcy Ustawy Rządowej 1791 r.?

Pytanie 2 - Czterej synowie wpływowego kanclerza, w tym nasz bohater konkursu – Stanisław, gruntowne wykształcenie zdobywali w rodowym gnieździe w Końskich. Dzieciństwo upływało im szczęśliwie pod troskliwą opieką matki, wspomnianej Izabelli, w dostatnim koneckim dworze. Nadzór w naukach sprawował w latach 1743-1749, sprowadzony przez kanclerza z Saksonii do Końskich, jako guwerner dla swych synów, słynny już wtedy uczony tamtych czasów… W jego biogramie możemy przeczytać, że był teoretykiem muzyki, filozofem, lekarzem, matematykiem, historykiem, tłumaczem, nauczycielem, drukarzem, wydawcą, ale też redaktorem czasopism, a nawet księgarzem. Tymczasem Stanisław nadal kształcił się w domu w Końskich, poznając tajniki prawa polskiego, tym samym przygotowując się do służby publicznej w Rzeczypospolitej. Opanował też biegle cztery języki: łacinę, francuski, niemiecki i włoski. Jednak, jak zauważali potem jemu współcześni, w ojczystej mowie i piśmie brakowało mu swady i polotu.

Kto był owym nauczycielem Stanisława i jego pozostałych braci w wymienionym okresie? Prosimy podać jego imię i nazwisko?

Pytanie 3 - Stanisław Małachowski, który po ojcu odziedziczył stopień rotmistrza chorągwi pancernej, był dobrze przygotowany do pełnienia odpowiedzialnych funkcji. Zaraz po wejściu w wiek dorosły, został usamodzielniony pod względem własnych dochodów. Stało się tak za sprawą objęcia królewszczyzny – starostwa niegrodowego na przełomie 1754/1755 roku. Jego posesorem – posiadaczem był przez wiele lat. Na pamiątkę tamtych czasów, współtwórcy Konstytucji z 1791 roku wystawiono współcześnie pomnik w tym mieście.

Prosimy podać, w którym roku Stanisław Małachowski przestał być wspomnianym starostą, oraz podać miejsce i rok odsłonięcia ukazanego pomnika?

Pytanie 4 - Karierę parlamentarną Stanisław Małachowski rozpoczął w młodym wieku, będąc wybranym przez szlachtę na sejmiku ziemi krakowskiej. Tak było przez kolejne lata, aż do 1766 roku, kiedy to po raz ostatni posłował z województwa krakowskiego. Uczestniczył jeszcze w konfederacji radomskiej w 1767 r. Swoją aktywność zaznaczył m.in. domaganiem się dokładniejszego określenia zakresu władzy hetmańskiej i ograniczenia liberum veto.

Prosimy wymienić roczną datę rozpoczęcia działalności parlamentarnej Stanisława Małachowskiego, kiedy to po raz pierwszy zasiadł w izbie poselskiej?

Pytanie 5 - Na sejmie koronacyjnym w 1764 r., 28. letni wówczas Stanisław Małachowski został wyznaczony ze stanu rycerskiego do Sądu Asesorskiego, który orzekał w sprawach miast albo mieszczan, a także w sprawach dotyczących dóbr i dochodów królewskich. Uchodził ten sąd, wobec słabości sądownictwa dawnej Rzeczypospolitej, za najbardziej fachowy, kompetentny oraz bezstronny, dopuszczający też mieszczan do palestry. Zdobyte tam doświadczenie stało się niezwykle przydatnym, kiedy Stanisław Małachowski po kilkuletniej przerwie spowodowanej słabym stanem zdrowia, został w 1774 roku marszałkiem Trybunału Koronnego, gdzie zasłynął jako sędzia o nieposzlakowanej uczciwości. Dzięki takiej postawie zyskał miano „Arystydesa Polskiego”.

Prosimy podać dokładnie w jakim budynku i w którym mieście obradował i orzekał Trybunał Koronny w czasie, kiedy marszałkiem jego był Arystydes Polski – Stanisław Małachowski?

Pytanie 6 - W latach 1776 – 1792 Stanisław Małachowski piastował szereg ważnych stanowisk. Przez pierwsze cztery lata tego okresu był konsyliarzem Rady Nieustającej – organu o charakterze rządowym, przyczyniającym się do umocnienia administracji i rozwoju gospodarczego kraju. Członek Departamentu Sprawiedliwości tejże Rady w 1779 roku. W tym też czasie piastował tytularny urząd podstolego koronnego. W latach 1780 – 1792 S. Małachowski pełnił urząd referendarza wielkiego koronnego. Po uchwaleniu Konstytucji - stały przedstawiciel stanów w Straży Praw, czyli został członkiem ówczesnego rządu.

Zaangażowanie Stanisława Małachowskiego w działaniu pro publico bono dostrzegł król Stanisław August Poniatowski, który już w roku 1782 uhonorował późniejszego marszałka dwoma odznaczeniami. Prosimy wymienić, jakie ordery zawisły wówczas na piersi „Arystydesa Polskiego”?

Pytanie 7 - Stanisław Małachowski w roku 1788 kandydował do izby poselskiej z województwa sandomierskiego. Wybrany marszałkiem sejmu, doprowadził do obradowania pod laską konfederacji, aby uniknąć użycia liberum veto, co pozwalało w drodze głosowania przyjąć przez sejm wiele reform. Ich ukoronowaniem miała się stać Ustawa Rządowa… Wydaje się, że szczyt kariery i popularności Stanisława Małachowskiego najbardziej zobrazował sto lat później, w swoim słynnym dziele, mistrz Jan Matejko.

Prosimy wymienić, do którego warszawskiego kościoła - podczas chwalebnej procesji od Zamku Królewskiego w dniu 3 maja 1791 r. - niesiony był na ramionach konecki ojciec konstytucji, marszałek Małachowski?

UWAGA: Przypominamy, że odpowiedzi przesyłamy na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.,  natomiast każda osoba biorąca udział w konkursie zobowiązana jest podpisać się z Imienia i Nazwiska w nadsyłanych odpowiedziach.